Máy hát đĩa bỏ túi Mikiphone. Ảnh: Rare Historical Photos
Những năm 1920, rất lâu trước khi các thiết bị hiện đại chiếm lĩnh cuộc sống thường nhật, một phát minh nhỏ tiện dụng đã mang âm nhạc đến túi của mọi người theo nghĩa đen. Phát minh xưa cũ ấn tượng này là Mikiphone, một chiếc máy hát đĩa bỏ túi cho phép người nghe mang theo những giai điệu yêu thích trong lúc di chuyển.
Mikiphone là sản phẩm trí tuệ của hai anh em người Hungary Miklós và Étienne Vadász. Nó được đưa vào sản xuất hàng loạt theo hợp đồng nhượng quyền với Maison Paillard, công ty có trụ sở tại Saint Croix, Thụy Sĩ. Maison Paillard xuất phát từ một nhóm thợ đồng hồ địa phương hợp tác với nhau vào năm 1814, ban đầu chuyên chế tạo hộp nhạc.
Gần cuối thế kỷ 19, công ty mở rộng sản phẩm sang máy hát đĩa ống trụ và chuyển đổi hoàn toàn sang máy hát đĩa vào năm 1905. Đáng chú ý, vào năm 1913, Maison Paillard đã giới thiệu một động cơ máy hát điện xoay chiều. Từ năm 1927 trở đi, công ty mở rộng danh mục sản phẩm, chế tạo bộ khuếch đại điện cho máy hát, sau đó sản xuất cả thiết bị vô tuyến.
Trong khoảng thời gian diễn ra những cột mốc này, Maison Paillard đã sản xuất khoảng 180.000 chiếc Mikiphone của anh em Vadász. Khác với nhiều thiết bị âm nhạc ngày nay, Mikiphone hoạt động không cần pin mà dựa vào tay quay để lấy năng lượng. Âm thanh của nó được khuếch đại thông qua một bộ cộng hưởng.
Mikiphone hoạt động với đĩa hát. Ảnh: Rare Historical Photos
Mikiphone khi đóng kín trông khá nhỏ gọn, dễ dàng nhét vừa túi với đường kính 11,5 cm và độ dày 4,7 cm. Các bộ phận của máy hát đĩa được đựng trong vỏ và người dùng cần thực hiện một số công đoạn lắp ráp trước khi sử dụng. Đầu ghi và bộ cộng hưởng Bakelite phải được nối với tay đỡ (cần đỡ) trước khi đặt đĩa shellac lên chốt trung tâm của bàn quay.
Khi lắp ráp hoàn chỉnh, Mikiphone chiếm một khoảng không gian đáng kể. Máy hát đĩa bỏ túi này được thiết kế chủ yếu để chạy các đĩa hát kích thước 25 cm. Điều này khiến nó trở thành thiết bị giải trí phù hợp cho các cuộc tụ tập hơn là một thiết bị di động đồng hành mỗi ngày. Tuy nhiên, Mikiphone vẫn là một thành tựu kỹ thuật thời xưa và còn được trao giải nhất tại một triển lãm âm nhạc quốc tế ở Geneva năm 1927.
Thu Thảo (Theo Rare Historical Photos)