Trang trại điện mặt trời ở Tân Cương, Trung Quốc. Ảnh: CFP
Theo báo cáo do GEM công bố hôm 11/7, Trung Quốc có tổng cộng 339 gigawatt (GW) công suất đang được xây dựng, bao gồm 180 GW điện mặt trời và 159 GW điện gió, gần gấp đôi so với phần còn lại của thế giới gộp lại. So với Trung Quốc, tổng công suất năng lượng tái tạo đang xây dựng của Mỹ chỉ ở mức 40 GW, theo Interesting Engineering.
Nhóm nghiên cứu tập trung vào trang trại mặt trời với công suất 20 megawatt (MW) hoặc hơn, cung cấp điện trực tiếp cho lưới điện. Phương pháp này có nghĩa công suất điện mặt trời thực tế ở Trung Quốc có thể cao hơn nhiều, trong tình hình trang trại quy mô nhỏ đóng góp khoảng 40% vào công suất điện mặt trời của cả nước. Trung Quốc ghi nhận sự tăng vọt đáng kể về mặt phát triển năng lượng tái tạo trong những năm gần đây nhờ chính phủ hỗ trợ. Từ tháng 3/2023 đến tháng 3/2024, Trung Quốc lắp đặt nhiều điện mặt trời hơn 3 năm trước gộp lại và hơn tất cả những nước khác gộp lại trong năm 2023.
Các nhà phân tích của GEM dự đoán Trung Quốc đang trên đà đạt 1.200 GW công suất điện mặt trời và điện gió lắp đặt vào năm 2024, sớm hơn 6 năm so với mục tiêu của chính phủ. Theo báo cáo của họ, làn sóng xây dựng mạnh mẽ đảm bảo Trung Quốc sẽ tiếp tục vị thế dẫn đầu về lắp đặt điện mặt trời và điện gió trong tương lai gần.
Tuy nhiên, đạt được những con số ấn tượng đó chỉ là một phần thách thức. Nhóm nghiên cứu cảnh báo Trung Quốc sẽ cần tăng thêm công suất năng lượng tái tạo để đáp ứng mục tiêu tham vọng là giảm cường độ carbon của nền kinh tế xuống 18%. Cường độ carbon là lượng khí thải CO2 tạo ra trên mỗi kilowatt giờ điện sản xuất.
Nghiên cứu trước đây chỉ ra Trung Quốc sẽ cần lắp đặt 1.600 - 1.800 GW điện mặt trời và điện gió vào năm 2030 để hoàn thành mục tiêu 25% tổng năng lượng đến từ nguồn không phải nhiên liệu hóa thạch. Từ năm 2020 đến năm 2030, chỉ 30% mức tiêu thụ nhiên liệu gia tăng đến từ nguồn tái tạo.
Bất chấp sự phát triển nhanh chóng về năng lượng tái tạo, Trung Quốc đối mặt những thách thức lớn. Phân tích trước đây của GEM cùng với Trung tâm nghiên cứu năng lượng và không khí sạch cho thấy những nhà máy nhiệt điện mới tăng gấp 4 lần từ năm 2022 đến năm 2023 so với giai đoạn từ năm 2016 đến năm 2020. Ngoài ra, tổng lượng tiêu thụ than đá tăng từ mức trung bình 0,5%/năm lên 3,8%/năm trong giai đoạn trên.
Dù lĩnh vực năng lượng sạch đã trở thành yếu tố cơ bản thúc đẩy phát triển kinh tế của Trung Quốc, than đá vẫn là một phần chủ chốt trong chiến lược năng lượng của nước này. Để sử dụng hiệu quả công suất năng lượng sạch ngày càng tăng từ các trang trại điện mặt trời và điện gió, nhóm phân tích nhấn mạnh Trung Quốc cần giải pháp lưu trữ tốt hơn và lưới điện linh hoạt. Nhận thức được khó khăn, trong năm 2023, Trung Quốc đã đầu tư 11 tỷ USD vào pin kết nối với lưới điện, tăng 364% so với năm 2022.
An Khang (Theo Interesting Engineering)