Siêu máy tính Fugaku đặt ở Trung tâm khoa học máy tính RIKEN tại Kobe, Hyogo. Ảnh: Nikkei
Nhật Bản thông báo kế hoạch bắt đầu chế tạo siêu máy tính cấp zeta đầu tiên trên thế giới vào năm sau. Sau khi hoạt động đầy đủ, cỗ máy sẽ nhanh gấp 1.000 lần những siêu máy tính mạnh nhất hiện nay. Siêu máy tính mới có chi phí hơn 750 triệu USD này sẽ giúp Nhật Bản bắt kịp tốc độ phát triển trí tuệ nhân tạo (AI) và dự kiến hoạt động năm 2030, theo Live Science.
Kế hoạch chế tạo cỗ máy do Bộ Giáo dục, Văn hóa, Thể thao và Khoa học Nhật Bản (MEXT) công bố hé lộ siêu máy tính có thể đạt tốc độ chưa từng có trước đây ở quy mô zetaFLOPS.
FLOPS (Floating Point Operations Per Second) là một chỉ số đo hiệu suất tính toán của máy tính, được đo bằng số lượng phép tính toán dấu chấm động mà máy tính có thể thực hiện trong một giây. Một siêu máy tính với tốc độ cỡ một zetaFLOPS có thể thực hiện 1.000 tỷ tỷ phép tính/giây. Những siêu máy tính mạnh nhất hiện nay mới chỉ vượt qua rào cản exaFLOPS, có nghĩa chúng chỉ có thể thực hiện một tỷ tỷ phép tính/giây. Quyết định chế tạo siêu máy tính được đưa ra nhằm giúp Nhật Bản theo kịp sự phát triển của nghiên cứu khoa học sử dụng AI.
Cỗ máy mới được coi như bản kế nhiệm siêu máy tính Fugaku của Nhật Bản (0,44 exaFLOPS), trước đây từng đoạt danh hiệu siêu máy tính nhanh nhất thế giới cho tới khi bị vượt qua vào năm 2022 bởi siêu máy tính Frontier của Mỹ (1,2 exaFLOPS) ở Phòng thí nghiệm quốc gia Oak Ridge tại Tennessee. Fugaku hiện nay là siêu máy tính nhanh thứ tư trên thế giới.
Siêu máy tính tạm mang tên "Fugaku Next" sẽ được chế tạo bởi công ty Nhật Bản RIKEN và Fujitsu, cả hai đều từng tham gia sản xuất Fugaku. Để tạo ra tương thích chéo giữa Fugaku và Fugaku Next, phiên bản sau nhiều khả năng sử dụng bộ phận do Fujitsu thiết kế. Tuy nhiên, nhà chức trách Nhật Bản không tiết lộ chi tiết các bộ phận sẽ được lắp đặt trên cỗ máy mới.
Một trong những thách thức lớn nhất mà các kỹ sư đối mặt khi xây dựng siêu máy tính mới là tìm ra cách vận hành hiệu quả cỗ máy. Năm 2023, các chuyên gia máy tính dự đoán cỗ máy cấp zeta-class sử dụng công nghệ siêu máy tính hiện nay sẽ đòi hỏi năng lượng tương đương công suất 21 nhà máy điện hạt nhân.
MEXT sẽ chi khoảng 29 triệu USD cho năm đầu tiên của dự án nhưng sẽ phân bổ thêm 761 triệu USD trong suốt dự án, dự kiến hoàn thành năm 2030. Khi đó, nhiều khả năng Fugaku Next sẽ là siêu máy tính mạnh nhất trên Trái Đất.
An Khang (Theo Live Science)